Gevolgen van stress bij diabetes type 2 en 17 tips

27 september 2020

Stress is tegenwoordig een normaal verschijnsel. Je kunt dagelijks stress ervaren vanuit de omgeving, zoals bij je werk, gezinssituatie, geluid, verkeer, geld, internet, social media, etc. We beschouwen deze stressfactoren als normaal, gaan mee in de snelheid van het dagelijks bestaan en denken er verder niet over na.

Als je diabetes hebt, kan stress je bloedsuikergehalte flink ontregelen en verhogen. Ook lijkt het erop dat mensen met veel en langdurige stress gevoeliger zijn voor het krijgen van diabetes type 2. Lees hier wat de gevolgen zijn en hoe je meer ontspanning kunt toevoegen in je dagelijks leven.

Wat is de invloed van stress?

Op korte termijn zorgt stress ervoor dat het lichaam zich klaar maakt voor actie, het bekende ‘fight-or-flight’ mechanisme. Je hartslag stijgt en je bloeddruk gaat omhoog en daarbij worden bepaalde lichaamsfuncties in de ‘stand-by-modus’ geplaatst. In het lichaam wordt opgeslagen suiker vrij gemaakt, zodat bepaalde lichaamsdelen op dat moment meer energie krijgen om sneller te reageren. De bloedsuiker stijgt hierdoor, zodat:

• Spieren energie krijgen om in actie te komen
• Hersenen actief worden om snel te beslissen
• Zintuigen worden actiever om in te kunnen spelen op onbekende situaties
• Je pijngrens naar beneden gaat

Cortisol en de gevolgen van stress

Als je denkt aan stress, denk je misschien als eerste aan mentale stress wat veroorzaakt door bijvoorbeeld werkstress, een onzekere financiële situatie, familieaangelegenheden of een vakantie waarvoor nog heel wat moet worden geregeld. Maar ook lichamelijke ongemakken kunnen cortisol flink omhoogdrijven. Zo is cortisol hoger wanneer je ziek bent. een ontsteking of pijn hebt. Ook wanneer je in (voor ons doen) extreme temperaturen bevinden of fysiek uitgeput bent door slaapproblemen of te veel lichamelijke inspanning stijgt je stresshormoon cortisol.

Op korte termijn levert dit geen problemen en is dit juist heel handig in acute situaties. De hoofdrolspelers hierbij zijn de stresshormonen cortisol en (nor)adrenaline. Stress die lang aanhoudt, heet chronische stress. Veel mensen merken niet dat ze continue een beetje gespannen zijn. Chronische stress (en te weinig ontspanning) is niet goed voor het lichaam en is ziekmakend. 

De chronische verhoging van stresshormonen zorgt er waarschijnlijk voor dat het lichaam minder goed reageert op insuline en kan insulineresistentie optreden. Daardoor raakt de bloedsuikerspiegel van slag. Ook zorgt dit er voor dat je eetlust toeneemt en je extra vet opslaat in de buik. Dat is net de plek waar je het niet wilt hebben. 

Ook overgewicht, sterk bewerkt eten en veel suikers leidt tot stress in je lichaam en verhoogt je cortisolgehalte. 

Wat is de invloed van stress bij diabetes type 2

Diabetes type 2 en stress is geen goede combinatie. Als je diabetes type 2 hebt, levert dat stress op, allereerst voor je lichaam. De wisselingen in bloedglucose waarden moet continue aangepast worden én je stofwisseling raakt er van in de war. Naast dat stress de bloedsuiker verhoogt, heeft het ook een invloed op de manier waarop je leeft:

• slaapproblemen
• je eet ongezonder, omdat eetlust neemt toe (vooral verlangen naar zoet en suikers)
• je wordt vergeetachtiger
• je hebt minder zin om te bewegen

Slecht voor jezelf zorgen zorg er weer voor dat de stress in je lichaam toeneemt. Op de eerste plaats heeft stress direct een effect op diabetes type 2 en de bloedglucose. Op de tweede plaats veroorzaakt diabetes type 2 ook stress, in je lichaam en in je hoofd. Voor je het weet ontstaat er een vicieuze cirkel en gaat het van kwaad tot erger.

17 tips om stress te verlagen

Gelukkig kun je zelf een hoop doen om de balans tussen ontspanning en stress te verbeteren. Probeer eerst de onderzoeken wat jou stress oplevert. De oorzaak aanpakken is uiteindelijk voor lange termijn effectief. Plan dagelijks bewust een moment waarin je iets doet dat jou ontspant, bijvoorbeeld:

1. Ontspanningsoefening die je zelf kunt doen
2. Gebruik een special app op je telefoon voor een mindfulness oefening
3. Maak een wandeling buiten, bijvoorbeeld in het bos of op het strand
4. Luister naar je lievelings muziek
5. Doe een sport waar je plezier in beleeft
6. Boek een yoga les
7. Lees een boek
8. Slaapproblemen oplossen
9. Ga tuinieren
10. Neem een warm bad met je lievelings geur
11. Maak het gezellig in huis en streek kaarsjes aan
12. Boek een massage
13. Ga naar de sauna
14. Ga dansen
15. Ga minimaal 1 uur offline (zet je tv, telefoon etc uit)
16. Doe dagelijks minimaal 1 ding waar je energie van krijgt
17. Doe iets waar je plezier uit haalt of wat je vroeger leuk vond

Soms kun je de oorzaak van jouw stress niet verhelpen. Dan is het zinvol om een bovenstaande ontspanningstips dagelijks toe te passen, zodat je meer ontspanning ervaart en minder met de stress bezig bent!